Orofarinks yani ağız içi bölgesinde bir takım hastalıklara bağlı veya vitamin eksikliklerine bağlı yaralar oluşabildiği gibi bazı yaralar baştan itibaren kanserojen olabilir. Önemli olan bu bulguları ayırt etmek ve erkenden doktorunuza başvurmak olmalıdır. Bu yazımda temel oluşabilecek sık görülen orofarinks hastalıklarından kısaca bahsetmek isterim.
Aftöz ülserler çok sık gördüğümüz çeşitli boyutlarda ve sayıda oluşabilen, ağrılı lezyonlardır. Sıklıkla idiyopatik yani belli bir sebebe bağlı olmaksızın gerçekleşir. En sık risk faktörleri fiziksel travmalar, oral hijyen bozuklukları, genetik yatkınlık ve stres bulgularıdır. B vitamini ve demir eksikliklerinde anemiye eşlik eden bir bulgu olabilir. Burada çeşitli kan tetkikleriyle tespit yapılarak tedaviye başlanmak gerekir. Ağız ülserlerinde Behçet hastalığı ve orofarinks tümörlerinden ayırt etmek gerekir. Kabaca söylemek gerekirse kısa sürede iyileşen ve az sayıda yaralardan korkmayız. Major aft dediğimiz çapı 3 cm ye varan çok sayıda ülser durumu ve sık tekrarlıyorsa Behçet hastalığı açısından araştırmak gerekebilir. Sistemik lupus eritematozus hastalığında da ağız içinde aftöz lezyonlar görebiliriz. Orofarinks tümörleri ise genellikle tektir ve çok uzun süredir iyileşmeden kalmıştır. Görece olarak daha az ağrılıdır.
İkinci sıklıkla irritasyon fibromu sıkça görülebilir. Dil ucunda veya yanak mukozasında pembe renkte yuvarlak düzgün kenarlı küçük kabarıklıklardır. Sıklıkla ısırmaya bağlı gelişir.
Bazı dermatolojik hastalıkların ağız içinde bulguları olabilir. Örnek verecek olursak pemfigus vulgaris, liken planus ağız mukozasını sıklıkla etkileyen hastalık grubudur.
Toplumda sık görülen bir diğer durumdan da yine bu konuda bahsetmek faydalı olacaktır. Coğrafik dil dediğimiz özellikle sıcak çay kahve tüketimi veya turşu limon gibi ekşili acılı veya asitli besin tüketimi sonrası alevlenen dil üzerinde yaralar ile kendini gösterir. Genetik yatkınlı önemli bir risk faktörüdür.
Özetlersek ağız içinde birçok sebep ve hastalıktan ötürü yaralar çıkabilmektedir. Bu durumda dermatoloji uzmanı hekime görünmekte fayda olacaktır. Gereken tetkikler ve tedavi düzenlenecektir.
