Güneş yanıklarına sebep olan temel etken güneş ışınlarında bulunan UVB ışınlarıdır. Özellikle saat 11-13 saatlerinde dünyaya en yoğun şekilde ulaşarak ciltte kızarıklık, içi su dolu kabarcıklara sebep olabilir.
UVA ışınları da uzun temasta yine kızarıklığa sebep olur aynı zamanda kanserojen olan DNA hasarından da temel sorumlu ışınlardır.
Güneş yanıklarından korunmanın elbette en etkili yolu UVB filtresi içeren güneş koruyucu kremler ve çocuklar ve çok açık tenli bireyler için UVB koruyucu etkili giysilerdir.
Bu arada güneş ışınlarıyla ilgili kısa bir bilgiye değinmek istiyorum. Güneş ışınları yani ultraviole ışınları temelde iki gruptur. UVB ve UVA olmak üzere sınıflandırılır. Güneş yanığı oluşması için en uygun şartlar ekvatora yakınlık ve yüksekliktir. Her ikisi de arttıkça yanık riskimiz artmaktadır. Elbette ortamda su, kar veya parlak nesneden yansıma durumunda risk yine artmaktadır. Haziran ayında öğlen saatlerinde 20dk geçirmek güneş yanığı oluşması için yeterli UV radyasyon dozu kabul edilebilir.
Güneş maruziyeti sonrası kızarıklık 6 saat sonra başlar, 24 saatte pik yapar. Danışanlarımız bizlere sıklıkla ertesi gün başvururlar. Ya da gece acil servise başvurular artar. Çünkü reaksiyonun gelişmesi için belirli bir sürenin geçmesi gereklidir.
Peki güneş yanığı tedavisinde neler öneriyorum?
İlk sırada tekrar güneşe çıkmamak ve güneş koruyucu kremleri evde dahil sürmek geliyor. Çünkü yanık ve hassas cildiniz günlük aktivite sırasında da ultravioleye maruz kalmaya devam etmektedir.
İkinci sırada soğuk uygulamak ve topikal rahatlatıcı losyonlar ile steroid içeren kremler tavsiye ediyorum. Vücudun yüzde 50 ve üzeri yanıkları durumunda sistemik streoidler ve intravenöz hidrasyon sıvı desteği gerekebilir.
Özetlersek güneş hem D vitamini için gerekli bir uyarıcı ve antidepresan etkileri bilimsel olarak artık kanıtlanmıştır. D vitamini ve güneş kremleri ile ilgili yazımı detaylı bilgi için okuyabilirsiniz.
Elbette deri kanseri yapıcı etkisi ve güneş yanıkları ile ciltte kolajen hasarı yapıcı yani cilt yaşlanması üzerine olumsuz etkisi göz önüne alındığında güneş koruyucu kremler, şapka ve güneş koruyucu giysiler kullanmak faydanıza olacaktır.
